Koninklijke Marine

Marineluchtvaartdienst

Na het doorlopen van de waarnemeropleiding op de Grondschool, en na mijn keuze om bij vliegtuigsquadron 321 te gaan vliegen, volgde de typeopleiding voor de Breguet Br.1150 Atlantic (Nederlandse typeaanduiding: SP-13A). Dat was het Long Range Maritime Patrol Aircraft (LRMPA) waar VSQ 321 mee vloog (de Atlantics waren de land based vliegtuigen die Defensie had aangeschaft ter vervanging van het vliegkampschip Hr.Ms. Karel Doorman en de daarop gestationeerde Grumman S2F Trackers van VSQ 4). De typeopleiding werd verzorgd door vliegtuigsquadron 2. Op 5 mei 1978 behaalde ik mijn waarnemerbrevet en enkele dagen later het diploma Tactical Navigation SP-13A. Per 8 mei 1978 werd ik als waarnemer geplaatst bij VSQ 321. Ik heb daar gevlogen als bemanningslid van bemanning 35 en later van bemanning 34 (er waren totaal 7 crews, als ik me dat goed herinner).

De Atlantic was een vliegtuig dat specifiek ontwikkeld was voor onderzeebootbestrijding. Daarnaast werd het gebruikt voor maritieme verkenningsvluchten, opsporing en redding, milieu-inspecties en ondersteuning van opleidingen. Het vliegtuig is van 1969 tot 1984 in gebruik geweest bij VSQ 321. Van de oorspronkelijk negen toestellen zijn er drie verongelukt (de 257 in 1973, de 253 in 1978 en de 255 in 1981). Bij het ongeluk van de 255 zijn drie marinecollega's omgekomen (zie de documentaire die hierover gemaakt is door het televisieprogramma 'Andere Tijden'). Over het ongeluk met de 257 verscheen in maart 2023 een nadere beschouwing van de oorzaken ervan.

Aan boord van de Atlantic waren drie waarnemerfuncties voorzien: GEONAV (voor de geografische navigatie), NAVTAC (voor de tactische navigatie) en TACCO (voor de tactische coördinatie). De functies GEONAV en NAVTAC werden soms door één waarnemer uitgevoerd. De 12-koppige Atlantic bemanning bestond verder uit twee vliegers, twee boordwerktuigkundigen, twee operators voor de akoestische systemen, een radaroperator, een radio-operator, een ESM/MAD operator en een vliegtuigboordkonstabel. De eindverantwoordelijkheid was verdeeld: de eerste vlieger was verantwoordelijk voor de vliegveiligheid, de TACCO voor de uitvoering van missies (bijv. onderzeebootbestrijding), en de vliegtuigcommandant (de officier met de hoogste rang aan boord) voor liaison met derden bij bezoeken aan andere bases. Enkele detailplaatjes van de Atlantic staan op een separate pagina.

De meeste foto's op deze pagina zijn afkomstig van de beeldbank van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). Ze zijn niet allemaal gemaakt in dezelfde periode.